Wat zijn de minimale woningkwaliteitsnormen?

Iedereen heeft het recht om te wonen in een veilige en gezonde woning die voldoet aan de minimale kwaliteitsnormen uit de Vlaamse Codex Wonen. Sinds 1 januari 2021 zijn nieuwe regels voor woningkwaliteit van kracht. Deze woonkwaliteitseisen gelden voor alle woningen in Vlaanderen. Concreet komt het erop neer dat elke woning veilig, gezond en kwaliteitsvol moet zijn. Een woning die niet aan deze kwaliteitseisen voldoet, mag niet verhuurd worden.

Het gaat over volgende normen:

• Structurele stabiliteit van het gebouw
• Veiligheid: veilige toegang tot de woning, veilige elektrische installaties, veilige trappen, voldoende rookmelders, …
• Gezondheid: geen vochtproblemen, toevoer van drinkbaar water, …
• Minimum aan comfort: minimale sanitaire voorzieningen, kookgelegenheid en drinkbaar water, goede staat van ramen en deuren, …
• Minimale isolatie: dakisolatie en dubbele beglazing
• Grootte van de woning: de woning moet voldoende groot zijn, zowel qua oppervlakte als qua plafondhoogte

Het Agentschap Wonen-Vlaanderen lanceerde in 2021 de Woningkwaliteitswijzer. Met deze Woningkwaliteitswijzer kan je nagaan hoe het staat met de kwaliteit van je woning en bekijken hoe je deze nog verder kan verbeteren. Deze tool heeft vooral een sensibiliserend doel.

Controles conformiteit

Een woningcontroleur gaat na of woningen veilig, gezond en kwaliteitsvol zijn op basis van de woningkwaliteitsnormen van de Vlaamse overheid. Deze normen gelden voor alle woningen in Vlaanderen, maar de controles focussen wel op de huurmarkt. 

De woningcontroleur beoordeelt de situatie ter plaatse. Tijdens dit conformiteitsonderzoek controleert hij de woning aan de hand van een technisch verslag. Het technisch verslag is een lijst waarop de controleur alle gebreken aan de woning aanduidt. Deze gebreken worden opgedeeld in drie categorieën:

• Categorie I: kleine gebreken, bij minder dan 7 kleine gebreken is de woning conform.
• Categorie II: ernstige gebreken, maar die geen direct gevaar vormen voor de veiligheid of gezondheid. Bij een gebrek van categorie II is de woning ongeschikt. Vanaf 7 gebreken van categorie I wordt een gebrek van categorie II toegekend.
• Categorie III: ernstige gebreken die mensonwaardige levensomstandigheden veroorzaken of die een direct gevaar vormen voor de veiligheid of de gezondheid van de bewoners. Bij een gebrek van categorie III is de woning ongeschikt en onbewoonbaar.

Wat indien een woning niet conform is?

Woningen die in orde zijn, krijgen een conformiteitsattest. Voldoet de woning niet aan de minimale woonkwaliteitseisen, dan kan de burgemeester het pand ongeschikt en zelfs onbewoonbaar verklaren. De procedure tot ongeschikt- en onbewoonbaarverklaring duurt normaal gezien enkele maanden.

Verplichte erkenning voor woningcontroleurs op komst

Voorwaarden om aan de slag te kunnen als woningcontroleur zijn er vandaag niet, al bestaan er wel enkele richtlijnen en kunnen controleurs als ze dat willen ondersteuning en begeleiding krijgen van het Agentschap Wonen-Vlaanderen. 

Daar komt vanaf 2025 verandering in. Woningcontroleurs zullen dan verplicht een erkenning moeten hebben, waarvoor ze een test moeten afleggen of een opleiding met succes moeten doorlopen.  Daarnaast moeten woningcontroleurs werken voor een gemeente, een intergemeentelijk samenwerkingsverband of een geaccrediteerde keuringsinstelling en een aantal gebruiksvoorwaarden naleven. De erkenning is belangrijk om de kwaliteit en de eenvormigheid van de controles te garanderen nu er steeds meer woningcontroleurs actief zijn.