Wat is het recht van wederinkoop?

Wil je na verkoop je woning terugkopen voor jezelf, dan kan je je beroepen op het recht of beding van wederinkoop. Hierbij moet je wel alle aankoopkosten terugbetalen aan de koper. Het eigendomsrecht keert terug naar de initiële eigenaar, de verkoper, die de koper vergoedt voor alle kosten. De verkoopovereenkomst wordt retroactief ontbonden ten aanzien van de partijen en ten aanzien van derden. 

Twee vormen

• wettelijk recht van wederinkoop: het recht van wederinkoop vloeit voort uit een wettelijke bepaling. Dit wettelijk recht is gebaseerd op bepaalde regelgeving. Zo was er vroeger een wettelijk recht van wederinkoop op sociale koopwoningen. De verkoper kon de woning wederinkopen op het moment dat de sociale koper niet langer aan de geldende voorwaarden voldeed. Dit recht van wederinkoop werd in 2017 omgevormd tot het betalen van een vergoeding door de sociale koper.
   
• conventioneel recht van wederinkoop: het recht van wederinkoop vloeit voort uit een beding van wederinkoop dat in de verkoopovereenkomst is opgenomen. In dit geval geldt het recht van wederinkoop maximaal vijf jaar. Wordt in de overeenkomst wel een langere termijn voorzien, dan zal de rechter deze termijn terugbrengen tot vijf jaar.

Aankoopprijs en aankoopkosten vergoeden

Oefent de verkoper zijn recht van wederinkoop uit, dan keert het eigendomsrecht terug naar de initiële eigenaar/de verkoper. Hij moet de koper wel vergoeden voor alle kosten, zowel de aankoopprijs als de bijkomende aankoopkosten. Daaronder vallen niet alleen de wettig gemaakte kosten van de koop, maar ook de kosten voor noodzakelijke herstellingen en van herstellingen die een meerwaarde van de woning hebben gerealiseerd. Deze meerwaarde moet worden gecompenseerd.

Geen verkooprechten

Bij het uitoefenen van het recht van wederinkoop moet je als wederinkopende verkoper geen verkooprechten (registratierechten) betalen. Hiervoor moeten alle voorwaarden wel strikt worden nageleefd. Dit betekent dat het uitoefenen van het recht van wederinkoop na vijf jaar wel degelijk als een nieuwe verkoop wordt gezien waarop wel registratierechten zijn verschuldigd.

Drukkingsmiddel

Het recht van wederinkoop wordt soms gebruikt als drukkingsmiddel tegenover de koper om bepaalde verkoops- en gebruiksvoorwaarden na te leven. Doet de koper dit niet, dan hij gesanctioneerd worden doordat de verkoper zijn recht van wederinkoop uitoefent.

Geen wederinkoop bij wet Breyne

Valt de verkoopovereenkomst onder toepassing van de wet Breyne of woningbouwwet, dat is het kopen van een woning op plan of sleutel-of-deur, dan is een beding van wederinkoop verboden.

Voorbeeld van wederinkoop

• De familie Janssen verkoopt hun ouderlijk huis aan de familie De Wit in Schoten.
• In de verkoopakte laten de Janssens een clausule opnemen die stelt dat zij het recht hebben om de villa binnen 5 jaar terug te kopen inclusief de bijkomende aankoopkosten.
• Na 3 jaar krijgt zoon Jan spijt van de verkoop. Hij wil graag terug in de het ouderlijk huis gaan wonen.
• Jan Janssen kan dan gebruik maken van het recht van wederinkoop. Hij betaalt aan de familie De Wit de oorspronkelijke verkoopprijs terug, plus de bijkomende aankosten en herstellingen of meerwaarde verbouwingen.
• De familie De Wit moet de villa dan teruggeven aan de familie Janssen.

Waarom zou je het recht van wederinkoop gebruiken?

• Familiale redenen: Zoals in het voorbeeld, wil je misschien later zelf terug in de woning wonen.
• Financiële redenen: Misschien hoop je dat de waarde van de woning in de toekomst stijgt en wil je dan profiteren van die stijging.
• Onzekere toekomstplannen: Je bent nog niet helemaal zeker over je toekomstplannen en wil jezelf de mogelijkheid om terug te keren op je beslissing.