Wanneer heb ik een bouwvergunning of omgevingsvergunning nodig?

Wat is een bouwvergunning of omgevingsvergunning?

Een omgevingsvergunning is de officiële toestemming van de overheid om bepaalde bouwwerkzaamheden uit te voeren. De vergunning is wettelijk vereist om ervoor te zorgen dat de bouwactiviteiten voldoen aan de geldende bouwvoorschriften en regelgeving.

Wanneer heb ik een omgevingsvergunning nodig?

In Vlaanderen heb je altijd een omgevingsvergunning nodig voor het bouwen van een nieuwe woning of een nieuw gebouw. Voor andere werken in en rond de woning hangt het af van een aantal voorwaarden of er al dan niet een bouwvergunning nodig is. Houd ook steeds rekening met de lokale voorschriften en plannen. Doe daarom altijd eerst navraag bij je gemeente vooraleer je start met de werken.

Voor deze werken heb je een bouwvergunning nodig:

• aanleggen zwembad of (zwem)vijver
• bijbouwen carport
• bijbouwen tuinhuis

In sommige gevallen volstaat voor deze werken echter een melding of is er zelfs een vrijstelling. Dit hangt af van een aantal voorwaarden, bijvoorbeeld maximale oppervlakte, maximale hoogte, afstand tot perceelsgrens, ... Zo mag je per woning vrijstaande constructies optrekken tot maximum 40 m². In deze maximale oppervlakte moet je wel alle reeds bestaande losstaande constructies ook meerekenen.  Je moet ook steeds rekening houden met lokale plannen en voorschriften van verkavelingsvergunningen. Doe daarom steeds eerst navraag bij de gemeente. Zo ben je helemaal zeker of je al dan niet een bouwvergunning nodig hebt.

Start je de werken zonder vergunning of werken die ingaan tegen de vergunning, dan is er sprak van een bouwovertreding. Hier zijn gevolgen aan gekoppeld. Zo kan je een geldboete krijgen, maar ook een gevangenisstraf. Bouwovertredingen zijn trouwens verbonden aan het goed. Dus bij verkoop of erfenis gaan ze gewoon over op de nieuwe eigenaar.

Wanneer geldt een meldingsplicht?

In sommige gevallen is het aanvragen van een vergunning niet nodig en is er enkel een meldingsplicht. Dit betekent dat je de gemeente op de hoogte moet brengen van je bouwplannen. 

De meldingsplicht geldt voor kleine werken in en rond de woning, zoals de aanbouw van een garage of veranda met een oppervlakte van in totaal 40m². Opgelet: er zijn doorgaans nog andere voorwaarden verbonden aan de meldingsplicht, zoals maximale hoogte, afstand tot perceelsgrens, ….  Het hangt ook af van de lokale voorschriften en plannen. Informeer je dus vooraf steeds bij je gemeente.

Dankzij het Vlaams decreet van zorgwoningen is het sinds kort niet meer verplicht om een omgevingsvergunning aan te vragen voor mobiele gebouwen tot 50m² in de tuin. Er gelden ook nog een aantal andere voorwaarden. Zo mag de zorgwoning maximaal drie jaar blijven staan. Anders moet je een omgevingsvergunning aanvragen.

Een melding kan je online doen via het Omgevingsloket. Na dertig dagen krijg je de meldingsakte en kan je starten met de werken. 

Wanneer is er een vrijstelling?

In sommige gevallen kan je genieten van een vrijstelling van vergunning en is er ook geen meldingsplicht. Hiervoor moet wel aan een reeks voorwaarden worden voldaan. Zo heb je geen vergunning nodig voor vrijstaande gebouwen waarvan de oppervlakte samen maximaal 40 m² bedraagt bv. tuinhuis, carport, … 

Ook voor niet overdekte constructies waarvan de oppervlakte samen 80m² bedraagt is geen vergunning of melding nodig bv. terras, zwembad, vijver, … Het plaatsen van allerhande kleine tuinconstructies zoals tuinornamenten, brievenbussen, speeltoestellen, … is eveneens meestal niet vergunningsplichtig.

De vrijstelling geldt wel slechts onder bepaalde voorwaarden. Bovendien kunnen er lokale voorschriften gelden. Informeer dus steeds bij je gemeente.

Heb je geen vergunning nodig en is er geen meldingsplicht, dan kan je onmiddellijk starten met de werken.

Hoe omgevingsvergunning aanvragen?

Dit kan je online doen via het Omgevingsloket. Werk je samen met een architect, dan kan hij de aanvraag voor jou doen. De gemeente gaat binnen de dertig dagen na of de vergunningsaanvraag ontvankelijk en volledig is. Als je aanvraag wordt goedgekeurd, dan moet je gedurende dertig dagen een bekendmaking ophangen. Tekent tijdens die termijn niemand bezwaar aan, dan kan je van start gaan met de werken.

Voor werken waarvoor een omgevingsvergunning nodig is, is in principe ook de medewerking van een architect verplicht. Bepaalde handelingen zijn hiervan echter vrijgesteld als ze bijvoorbeeld de stabiliteit van het gebouw niet wijzigen.

Hoe lang blijft de bouwvergunning geldig?

Eens de bouwvergunning is afgeleverd, heb je twee jaar de tijd om de werken te starten. Doe je dat niet binnen die termijn, dan vervalt de vergunning en moet je opnieuw een vergunning aanvragen. Wijzig je je plannen tijdens de werken, dan kan het ook zijn dat je een nieuwe vergunning moet aanvragen. Dit vraag je best even na bij de gemeente.

Lees ook
Bouwovertreding? Dit zijn de gevolgen
Huis kopen met bouwovertreding? Dit moet je weten